Νέα δεδομένα για τη σχέση αυτισμού και 

αποθεραπείας

Σαν επιστήμονες μέχρι σήμερα αποφεύγαμε να χρησιμοποιούμε τον όρο "αποθεραπεία " για τον αυτισμό γιατί δεν υπήρχαν μεθοδολογικά επαρκείς μελέτες που να το αποδεικνύουν. Η μελέτη, που αναρτήθηκε online στις 15/1/2012 από το περιοδικό Journal of Child Psychology and Psychiatry, είναι η μεγαλύτερη μέχρι σήμερα για τέτοιες ασυνήθιστες περιπτώσεις και οι ειδικοί λένε πως ίσως για πρώτη φορά μπορούμε διστακτικά να μιλήσουμε για αποθεραπεία και να διερευνήσουμε το γιατί μπορεί να συμβαίνει αυτό.

Η διεπιστημονική ομάδα υπό την Deborah Fein του Πανεπιστημίου του Κονέκτικατ μαζί με συνεργάτες της από το Πανεπιστήμιο Queens στο Kingston του Οντάριο, το Νοσοκομείο Παίδων της Φιλαδέλφειας, το Ινστιτούτο Διαβίωσης στο Hartford, και το Ινστιτούτο Παιδοψυχιατρικής στη Ν. Υόρκη, μελέτησαν 34 άτομα που είχαν διαγνωσθεί πριν από τα 5 και που δεν έχουν πια συμπτώματα. Οι ηλικίες τους είναι από 8 ως 21 ετών και σε μικρή ηλικία βρισκόντουσαν στο φάσμα του αυτισμού, στο κομμάτι της λειτουργικότητας άνω του μέσου. 

Η ομάδα έκανε εκτεταμένα τεστ με δικό της σχεδιασμό, χρησιμοποιώντας σταθμισμένες, διαδεδομένες μετρήσεις  όπως και συνεντεύξεις με γονείς σε μερικές περιπτώσεις, για να μετρήσει τις σημερινές κοινωνικές και επικοινωνιακές τους δεξιότητες όπως αυτές αξιολογούνται για τη διάγνωση του αυτισμού. Τα αποτελέσματά δεν έδειξαν διαφορές μεταξύ της ομάδας των 34 ατόμων που είχαν παλαιότερα τη διάγνωση και μιας ομάδας 34 αντίστοιχων μαρτύρων που δεν είχαν ποτέ διάγνωση. Στις μετρήσεις κοινωνικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων η ομάδα των αποθεραπευμένων είχε βαθμολογίες αρκετά καλύτερες από 44 συνομήλικα άτομα που έχουν διάγνωση αυτισμού υψηλής λειτουργικότητας ή συνδρόμου Asperger.

Όσο ενθαρρυντικά και να είναι τα ευρήματα αυτά όμως πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί στο πως θα τα ερμηνεύσουμε. Καταρχάς το πρώτο που οφείλουμε να τονίσουμε είναι ότι το αποτέλεσμα αυτό της αποθεραπείας δεν προέκυψε απλά λόγω ωρίμανσης των ίδιων των παιδιών, αλλά ήταν το προϊόν μακρόχρονης θεραπείας της συμπεριφοράς και μεγάλης επένδυσης από τους γονείς και τους θεραπευτές. 

Το δεύτερο σημείο είναι ότι η αποθεραπεία σε τέτοιο βαθμό ακόμα και μετά από μακρόχρονη θεραπεία και δέσμευση , είναι σχετικά σπάνια  Όπως εξηγεί και η ίδια η Δρ Φειν, τα περισσότερα παιδιά δεν φτάνουν αυτά τα επίπεδα, αλλά αυτό δεν θα έπρεπε να αποθαρρύνει τους γονείς. 

Τέλος, είναι σημαντικό να έχουμε υπόψιν μας ότι τα άτομα αυτά αν και "αποθεραπευμένα" όσον αφορά τις κοινωνικές και επικοινωνιακές τους δεξιότητες συνέχισαν να έχουν ορισμένες δυσκολίες όσον αφορά για παράδειγμα την υπερκινητικότητα, το άγχος ή την κατάθλιψη, συμπτώματα  όχι άμεσα συνδεδεμένα δηλαδή με τη διάγνωση του αυτισμού, αλλά εν δυνάμει εξίσου σοβαρά και δυσλειτουργικά για την καθημερινότητα τους. Είναι σημαντικό επίσης να τονίσουμε ότι τα άτομα αυτά είχαν νοημοσύνη φυσιολογική ως υψηλή και είχαν διαγνωσθεί με αυτισμό υψηλής λειτουργικότητας ή σύνδρομο Asperger, δυο χαρακτηριστικά που είχαν εντοπισθεί και από προηγούμενες μελέτες ως καλοί προγνωστικοί παράγοντες.

     Η ομάδα σχεδιάζει περαιτέρω έρευνα για να μάθει περισσότερα για το ποιοι καταφέρνουν να θεραπευτούν. Κανείς δεν ξέρει ποιες είναι οι αποτελεσματικότερες θεραπείες (αν υπάρχουν) ή τα συστατικά τους, ή αν υπάρχουν βιολογικοί δείκτες ή είδη συμπεριφορών που προβλέπουν αυτή την επιτυχία.

Κατερίνα Λασκαρίδου

Ψυχολόγος—Ειδική Παιδαγωγός, MSc

Πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια γονέων παιδιού με αυτισμό 

με τα προγράμματα EarlyBird Plus και Cygnet